Klimatyzacja do domu i mieszkania – jak wybrać?

W upalne dni poddasze potrafi zmienić się niemal w szklarnię, a mieszkanie w starej kamienicy – w duszną pułapkę. Decyzja o montażu klimatyzatora jest wtedy jedną z najlepszych dla komfortu domowników. By cieszyć się idealnymi warunkami, należy jednak dokładnie przeanalizować własne potrzeby oraz parametry klimatyzatora. W tym poradniku nasi specjaliści zajęli się wszystkimi ważnymi kwestiami, związanymi z wyborem klimatyzatorów do domów i mieszkań. Zapraszamy do lektury!

Nie wszystkie pomieszczenia nagrzewają się równie intensywnie. Klimatyzacja powinna być zatem montowana tam, gdzie jej działanie realnie wpłynie na komfort codziennego funkcjonowania.

Najbardziej oczywistym wyborem jest salon – przestrzeń o często największej kubaturze i ekspozycji na słońce, szczególnie w budynkach z dużymi przeszkleniami. Pokoje dzienne są zdecydowanie najczęstszym miejscem montażu z uwagi na ilość czasu, który spędzają w nim domownicy.

Wysokie temperatury – a zwłaszcza tzw. noce tropikalne – potrafią uczynić komfortowy sen niemal nieosiągalnym. Drugim najpopularniejszym miejscem instalacji klimatyzatora są więc sypialnie, a także pokoje dziecięce.

Decydując się na klimatyzację, warto uwzględnić także gabinet, jeśli domownicy pracują zdalnie (przegrzane pomieszczenie negatywnie wpływa na koncentrację) oraz kuchnię – zwłaszcza gdy pomieszczenie jest otwarte na salon i tworzy z nim wspólną, dużą przestrzeń. Klimatyzator jest ponadto szczególnie dobrym rozwiązaniem w kuchniach o bardzo silnym nasłonecznieniu oraz jeśli intensywnie wykorzystujemy w niej urządzenia grzewcze.

Dobór odpowiedniego systemu chłodzenia zależy przede wszystkim od liczby pomieszczeń, które mają być objęte klimatyzacją. Klimatyzatory typu split to rozwiązanie idealne, gdy zależy nam na chłodzeniu pojedynczego pomieszczenia, na przykład salonu lub sypialni. Tego typu system składa się z jednej jednostki wewnętrznej i jednej zewnętrznej, co czyni go łatwym w montażu, stosunkowo tanim i mało inwazyjnym. To dobry wybór do mieszkań lub domów, w których chłodzenie potrzebne jest punktowo lub o niewielkiej powierzchni.

Klimatyzatory typu multisplit z kolei sprawdzą się w sytuacji, gdy chcemy objąć klimatyzacją kilka pomieszczeń jednocześnie – na przykład salon, sypialnię i gabinet. W tym przypadku do jednej jednostki zewnętrznej podłącza się kilka jednostek wewnętrznych, co pozwala na niezależne chłodzenie różnych stref. Choć rozwiązanie to wiąże się z wyższym kosztem zakupu i instalacji, tak zapewnia zdecydowanie większą funkcjonalność i lepiej sprawdza się w większych mieszkaniach oraz domach.

Szczegółowe zasady doboru mocy klimatyzatora omawiamy w osobnym poradniku – w tym miejscu przedstawimy jedynie skrócone wskazówki, które pozwolą oszacować potrzeby na etapie wstępnego planowania.

Sprawdź poradnik: Jak dobrać moc klimatyzatora?

Właściwa moc urządzenia zależy m.in. od metrażu pomieszczenia, jego wysokości, stopnia nasłonecznienia, liczby przeszkleń, a także obecności urządzeń, emitujących ciepło.

Przyjmuje się, że do schłodzenia 10 m² powierzchni potrzeba około 1 kW mocy chłodniczej. To jednak tylko orientacyjna wartość. Bardziej precyzyjny dobór uzyskamy, biorąc pod uwagę kubaturę pomieszczenia:

powierzchnia (m²) × wysokość (m) × 40 = wymagana moc chłodnicza (w watach).

Dla przykładu pokój o powierzchni 25 m² i wysokości 2,7 m będzie wymagał około 2700 mocy chłodniczej.

Podkreślamy jednak, że dobór powinien przeprowadzić specjalista. Tylko doświadczony instalator jest w stanie uwzględnić wszystkie czynniki, wpływające na zyski ciepła, np. orientację względem stron świata, jakość izolacji, liczbę domowników czy sposób użytkowania przestrzeni. Niedoszacowanie mocy skutkuje niewydajnym chłodzeniem, a przewymiarowanie – niepotrzebnym wzrostem kosztów za energię.

Przy wyborze klimatyzatora nie wystarczy kierować się samą mocą. Kluczowe znaczenie mają również inne parametry techniczne, które wpływają zarówno na komfort użytkowania, jak i na koszty eksploatacji. Poniżej przedstawiamy najważniejsze spośród nich, które należy przeanalizować przed zakupem.

• Moc chłodnicza (kW) – określa wydajność urządzenia w zakresie obniżania temperatury. Powinna być dobrana do kubatury pomieszczenia oraz warunków wewnętrznych i zewnętrznych. Zbyt niska moc oznacza niewystarczające chłodzenie, zbyt wysoka – niepotrzebne zużycie energii i częste cykle włączania.
• Moc grzewcza (kW) – jeśli klimatyzator ma również pełnić funkcję ogrzewania, ten parametr jest równie istotny. Sprawdza się ona się szczególnie w okresach przejściowych, gdy uruchamianie głównego systemu grzewczego byłoby nieekonomiczne.
• Klasa energetyczna – im wyższa (np. A++ lub A+++), tym mniejsze zużycie prądu przy tej samej wydajności. To w oczywisty sposób przekłada się na niższe rachunki i większą efektywność sezonową.
• Współczynnik SEER i SCOP – wskaźniki efektywności sezonowej w trybie chłodzenia (SEER) i grzania (SCOP). Im wyższe wartości, tym klimatyzator działa bardziej ekonomicznie w dłuższym okresie użytkowania.
• Przepływ powietrza (m³/h) – pokazuje, ile powietrza urządzenie jest w stanie przetłoczyć w ciągu godziny. Wyższy przepływ zapewnia szybsze i równomierniejsze chłodzenie większych pomieszczeń.
• Typ czynnika chłodniczego – obecnie najczęściej stosowanym jest R32, który ma niższy wpływ na środowisko i lepszą wydajność w porównaniu do starszego R410A.

Co oczywiste, korzystanie z klimatyzacji nie musi oznaczać wysokich rachunków za energię. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na przywołaną wcześniej klasę efektywności energetycznej (najlepiej A++ lub A+++), która gwarantuje, że urządzenie osiąga zakładaną moc chłodniczą przy możliwie niskim poborze prądu. Równie ważne są współczynniki SEER i SCOP, opisujące sezonową efektywność w trybach chłodzenia i grzania.

By obliczyć koszt pracy klimatyzatora w danym czasookresie, możesz skorzystać z poniższego wzoru:

Pobór mocy w trybie chłodzenia x cena za 1 kWh energii x liczba godzin pracy

Teraz oprzemy się na praktycznym przykładzie klimatyzatora split 2 kW. Pobór mocy takiego klimatyzatora najczęściej waha się w okolicach od 0,6 do 0,8 kW na godzinę pracy. Koszt energii jego działania przez 8 godzin będzie wynosił więc:

(0,6 - 0,8 kW) x 1,09 zł x 8 godzin = 5,20 zł - 6,97 zł

Oznacza to, że klimatyzator pracujący 8 godzin na dobę przez 30 dni może wygenerować miesięczny koszt od 156 zł do 209 zł.

Głośność pracy klimatyzatora to jeden z kluczowych parametrów, wpływających na komfort użytkowania – zwłaszcza w sypialniach, pokojach dziecięcych czy domowych gabinetach. Hałas generowany przez urządzenie zależy głównie od jakości komponentów, technologii sprężarki, rodzaju wentylatora oraz poziomu mocy, z jaką pracuje. Istotne są dwa wskaźniki: poziom ciśnienia akustycznego (wyrażany w dB) oraz poziom mocy akustycznej, który informuje o całkowitym natężeniu dźwięku emitowanego przez urządzenie.

Za ciche uznaje się klimatyzatory, których jednostka wewnętrzna pracuje w zakresie 19-25 dB w trybie nocnym. Dla porównania szum liści lub cichy szept osiąga około 20 dB. W trybie standardowym dopuszczalne są wartości do 35–40 dB, co odpowiada umiarkowanej rozmowie. Jednostka zewnętrzna może być głośniejsza (zwykle 45–55 dB), jednak powinna zakłócać spokoju sąsiadom ani domownikom.

Szukając możliwie jak najcichszego urządzenia, warto wybierać modele z trybem „Silent” lub „Sleep”, które automatycznie obniżają prędkość wentylatora i minimalizują hałas nocą.

Nowoczesne klimatyzatory oparte o technologię inwerterową, mogą odgrywać podwójną rolę, chłodząc mieszkanie latem i skutecznie dogrzewając pomieszczenia w chłodniejsze dni i pory roku. Tego typu urządzenia umożliwiają odwrócenie obiegu powietrza, w efekcie pobierając ciepło z powietrza z zewnątrz i oddając je do wewnątrz tak jak pompa ciepła typu powietrze-powietrze.

Dogrzewanie klimatyzatorem inwerterowym świetnie sprawdza się jesienią i wczesną wiosną, gdy uruchamianie głównego systemu grzewczego jest nieekonomiczne. Wiele modeli może pracować nawet przy temperaturach zewnętrznych rzędu –15°C, a bardziej zaawansowane jednostki – jeszcze niższych. O szybkim i równomiernym działaniu decyduje nie tylko sama moc, ale i zdolność do utrzymywania stałej wydajności w zmiennych warunkach.

Efektywność pracy w trybie grzewczym określa współczynnik SCOP – im jest on wyższy, tym lepiej. Dodatkową korzyścią tego typu modeli jest filtracja powietrza z pyłów i alergenów, co poprawia komfort oddychania w sezonie grzewczym. To rozwiązanie, które sprawdza się zarówno jako uzupełnienie tradycyjnego ogrzewania, jak i samodzielne źródło ciepła w nowoczesnych, dobrze zaizolowanych domach, w pojedynczych pomieszczeniach.

Współczesne klimatyzatory mogą być wykorzystywane także w celu poprawy jakości powietrza, ułatwiając życie szczególnie osobom, mieszkającym w centrach miast, alergikom i wszystkim, zmagającym się z chorobami układu oddechowego. Najlepsi producenci integrują w nich coraz bardziej zaawansowane systemy filtracyjne oraz technologie, które neutralizują zanieczyszczenia mechaniczne, biologiczne i chemiczne.

Podstawową barierą dla zanieczyszczeń w klimatyzatorach są filtry mechaniczne (najczęściej siatkowe lub elektrostatyczne), które zatrzymują kurz, pył i sierść. Coraz częściej spotykane są również filtry węglowe, pochłaniające nieprzyjemne zapachy i lotne związki organiczne. W wyższej klasy urządzeniach stosuje się filtry HEPA, które skutecznie eliminują drobnocząsteczkowe zanieczyszczenia, alergeny, wirusy i bakterie.

Istotnym uzupełnieniem jest obecna w najlepszych klimatyzatorach technologia jonizacji, polegająca na emisji jonów ujemnych, wiążących się z cząstkami kurzu, pyłkami, bakteriami czy wirusami. W efekcie jej działania zanieczyszczenia opadają na podłogę lub są neutralizowane, poprawiając jakość powietrza w pomieszczeniu. Dobrze dobrany klimatyzator może więc realnie wpływać na komfort oddechowy i ograniczać objawy alergii czy astmy – szczególnie w sezonach wysokiego stężenia pyłków i smogu.